Helal Nedir?
Helal meşru manasına gelen bir Arapça kelimedir. Allah (c.c.) Kuran-ı Keriminde Müslümanlara ve bütün insanlara helâl olan şeyleri yemelerini emrediyor. Bu mesajı bildiren pekçok ayetin arasında yer alan birkaç ayet meali şöyledir:
“Ey İnsanlar ! Yeryüzünde bulunan gıdaların güzel ve temiz olanlarından yiyin, şeytanın peşine düşmeyin, zira şeytan sizin apaçık bir düşmanınızdır.” (2/168)
“Ey İman edenler! Size verdiğimiz rızıkların iyilerinden yiyin, eğer siz gerçekten yalnız Allah’a kulluk ediyorsanız, O’na şükrediniz” (2/172)
“Allah’ın size helâl ve temiz olarak verdiği rızıklardan yiyin ve kendisine iman etmiş bulunduğunuz Allah’tan korkun.” (5 /88)
Aşağıdaki gıda maddeleri kesin Helâldir:
- İnek,koyun deve ve keçi sütü
- Bal
- Balık
- Sarhoşluk vermeyen bitkiler
- Taze veya tabii olarak dondurulmuş meyveler
- Yer fıstığı, antep fıstığı, fındık, ceviz gibi kabuklu ve reçineli meyveler
- Buğday, arpa, pirinç, çavdar, yulaf gibi taneli gıdalar.
Sığır, deve, koyun, keçi, geyik, tavuk, ördek gibi hayvanların ve av kuşlarının etleri de Helâldir. Ancak İslâmi usule göre kesilmiş olmaları şarttır.
İslami usulle kesme ise şöyle yapılmaktadır:
Öncelikle hayvanı kesecek olan insan Müslüman olmalıdır. (Ehl-i Kitab da olabilir). Hayvan yere yatırılmalıdır. Gırtlağı üç ana kan damarının kesilebilmesi için keskin bir bıçakla yarılmalıdır. Hayvanın gırtlağının acı vermeden kesimi esnasında, kesen şahıs Allah’ın adını zikretmeli veya “Bismillah Allah-u Ekber” gibi duayı tekrar etmelidir.
Haram Nedir?
Haram; gayri meşru, meşru olmayan manasına gelen bir Arapça kelimedir. Kuran-ı Kerim ve Peygamberimiz (s.a.v.) in sünnetinin ışığında fakihlerin Haram olduklarında ittifak ettikleri maddeler aşağıda çıkarılmıştır:
- Domuz
- Kan
- Et yiyen hayvanlar
- Ölmüş hayvanın parçaları
- İslâmi usulle kesilmemiş, eti helâl hayvanlar
- Sürüngen ve böcekler
- Şarap, Etil alkol ve İspirto
Yukarıda zikredilmiş maddeler Haramdır ve bütün müslümanlar tarafından kaçınılmalıdır.
“Ey İnsanlar! Yeryüzünde temiz ve helâl şeylerden yiyin, şeytana ayak uydurmayın, zira o, sizin için apaçık bir düşmandır.” (Bakara 168)
âyet-i kerimesine dikkat edilirse Cenab-ı Hak bu husuta sadece Müslümanlara değil, bütün insanlara hitab etmektedir. Ayrıca Maide sûresi üçüncü ayetinde de Cenab-ı Zül Celâl hazretleri iman edenlere şöyle buyurmaktadır:
“Leş, kan, domuz eti, Allâh (c.c.)’dan başkası adına kesilenler, boğulmuş, bir yerine vurularak öldürülmüş, düşüp yuvarlanmış, başka bir hayvan tarafından yenmiş olanlar (canları çıkmadan önce kesmemişseniz) ve dikili taşlar üzerinde boğazlananlar haram’dır.”
Helâl ve haram hususunda İslâm’ın temel kaideleri ise şöyledir:
- Helâl eşyanın aslındadır.
- Helâl ve haram kılma hakkı yalnız Allah (c.c.) ındır.
- Helâl’i haramlaştırmak, Allah (c.c.) ‘a ortak koşmanın eşidir.
- Haram emri, bir şeyin çirkin ve zararlı oluşuna göredir.
- Helâl’de, haram’dan kaçınmak için her şey vardır.
- Harama götüren herşey haramdır.
- Haramı helalleştirmek için hile yapmak haramdır.
- Sadece iyi niyet haramı helal yapmaz.
- Şüpheli olan herşeyden kaçınmak esasdır.
- Haram herkes için haramdır.
- Zaruretler mahzurları mübah kılar.
Kısaca özetlersek:
Helal olma şartları:
Alkol kullanmadan, eti helal ve kesimi İslami usulle yapılan hayvani veya bitkisel tabanlı katkı maddeleri %100helal kabul edilir.
Haram olma şartları:
Yenmesi haram kılınmış veya kesimi İslami usulle yapılmamış hayvani kaynaklı veya bitkisel olduğu halde alkolle muamele görmüş maddelerden yapılmış katkı maddeleri %100 haram kabul edilir.
Şüpheli olma şartları:
Yenmesi haram kılınmış veya İslami usulle kesilip kesilmediği, bitki kökenli olduğu halde alkolle muamele yapılıp yapılmadığı bilinmeyen katkı maddeleri de şüpheli kabul edilir.
