"Derc" kökünden türemiş bir kavram olup derece derece yükselmeye çalışmak demektir

Ancak bu yükselme düz bir satıh üzerinde değil de tıpkı bir merdivenin basamaklarında yükselmek anlamına gelmektedir

Istılahta ise istidrac, inkârcıların tedrîcî olarak felakete yaklaştırılırken geçici bazı başarılar kazanması anlamına gelmektedir

Allah'ın emir ve yasaklarını hiçe sayıp inkâr edenlerin rızıkları hemen kesilmez ve onlar helâk da olmazlar

Tersine Allah onların bir kısmına bolca imkân ve nimet vermesine karşılık onlar şımarırlar

Sonra Allah'ın azabı bilmedikleri bir taraftan ansızın kendilerine gelir ve helâk olurlar

İşte bu duruma "istidrac" denir

"Âyetlerimizi yalanlayanları, hiç bilmeyecekleri yerden yavaş yavaş helâka götüreceğiz

" (A'râf, 7/182)

Çoğu zaman kul bu gidişini kendi menfaatine uygun bir gelişme ve ilerleme zannetmektedir

Oysaki bu durum onun için felaket ve helâke sürüklenmekten başka bir şey değildir

Fakat onlar bunun farkında değildir

Konu Kâlem sûresinde de şöyle açıklanmıştır

"(Rasûlüm!) Sen bu sözü (Kur'ân'ı) yalan sayanı bana bırak (kendini üzme)

Biz onları, bilmedikleri bir yönden yavaş yavaş azaba yaklaştırıyoruz

Onlara mühlet veriyorum

Doğrusu benim tuzağım çok sağlamdır

" (Kâlem, 68/44-45) (F

K

)