TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Dinçer, Gümrük Birliği'nin Türkiye ekonomisine verdiği zararları açıkladı.

TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Dinçer'in 'Gümrük Birliği' seminerinde yaptığı konuşma:

“Gümrük Birliği Çerçevesinde AB'nin Üçüncü Ülkelerle Yaptığı Serbest Ticaret Anlaşmalarının Avrupa ve Türk İş Dünyasına Etkileri” başlıklı seminerimize hoş geldiniz.

Biliyorsunuz, bizler TÜSİAD'da tüm faaliyetlerimizi AB perspektifini dikkate alarak sürdürüyoruz. Türkiye'nin AB ile sürdürdüğü üyelik müzakerelerini yakından izliyoruz. Bu süreci hem Avrupalıların, hem de Türklerin bakış açısından görmeye çalışıyoruz.

1988 yılından beri BusinessEurope, yani Avrupa İşverenler Konfederasyonu'nun üyesiyiz. Bu kanalla, hem AB iş dünyasındaki gelişmeleri yakından takip ediyoruz hem de Türk ve AB'li iş çevreleri arasında bir köprü oluşturuyoruz, karşılıklı görüş ve bilgi alışverişinde bulunuyoruz. 1996 yılında yürürlüğe giren Gümrük Birliği anlaşmasını da AB ile entegrasyon için çok önemli bir adım olarak görüyoruz.

Biliyorsunuz, AB dünyanın en büyük ve en derin ekonomik bütünleşme modeli. Gümrük Birliği'ne girmek sadece serbest ticaret fırsatı yaratmadı bizlere. Aynı zamanda AB'ye üyelik için gerekli mevzuat uyumunun da büyük kısmı bu dönemde gerçekleşti. Tabii ki, bu sadece teknik mevzuat uyumu değil, aynı zamanda ekonomik, hukuki ve idari yapılanmada, yönetim ve iş yapma anlayışında önemli değişiklikler yaşadık.

Gümrük Birliği ile bilhassa teknoloji içeren sektörlerin ihracatı arttı, bu sektörlere rekabet gücü kazandırdık. Hatırlayacaksınız, 1997 yılında Asya krizi yaşadık, 1998 yılında Rusya krizini yaşadık, 1999 yılında AB dışı pazarlarda ciddi daralmalar oldu. İşte bu dönemde,AB'ye olan ihracatımızın toplam ihracatımız içindeki payı hızla arttı, ithalatımızın payı ise azaldı. Rakamlara bakacak olursak, bugün Türkiye'de ihracatın ithalatı karşılama oranı % 62 iken, AB'ye olan ihracatımızın ithalatı karşılama oranı % 88'dir.

Diğer taraftan, biliyorsunuz, Türkiye Ortaklık Konsey Kararı çerçevesinde, AB'nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yaptığı ülkelerle aynı şekilde STA anlaşması yapmak durumunda. STA anlaşması yapabildiğimiz ülkelerle sorun değil fırsatlar var. Son 10 yıla baktığımızda, bu ülkelere olan ihracatımızın toplamın çok üstünde arttığını, ithalatımızın ise daha düşük bir oranda arttığını görüyoruz.

Rakamlara bakacak olursak, ihracatımız son on yılda 2,7 kat artarken, STA anlaşması yaptığımız ülkelere ihracatımız 4 kat artmıştır. Diğer taraftan, ithalatımız son on yılda 2,1 kat artarken, STA anlaşması yaptığımız ülkelerden ithalatımız 2,9 kat artmıştır. Bunlar güzel haberler.

Ancak bir de madalyonun arka yüzü var. Türk sanayisi Gümrük Birliği kapsamında uyum maliyetini tamamen kendisi üstlenmek zorunda kalmış, çok konuşulan ancak bir türlü gerçekleşmeyen mali ve teknik yardımları alamamıştır. Bu bir gerçek olarak dururken,şimdi de AB'nin büyük pazarlara sahip üçüncü ülkelerle yaptığı STA'ları da AB üyesi olmayan, AB karar organlarında yer almayan Türkiye'yi maalesef zarara uğratmaktadır.

TÜSİAD olarak bizler, son dönemde AB'nin STA'lar sürecinde hızla ilerlediğini gözlemliyoruz ve Türkiye'nin bu STA'lar karşısındaki durumunu tartışmanın çok gerekli ve önemli olduğunu düşünüyoruz.

Burada sorun şöyle: Bazı üçüncü ülkeler Türkiye ile STA yapma konusuna sıcak bakmıyorlar, zaten böyle bir yükümlülükleri de yok. Türkiye çözüm talebini Avrupa Komisyonu'na iletiyor, ancak maalesef AB üyesi olmaması nedeniyle, bu üçüncü ülkelere herhangi bir baskı oluşturamıyor.

Peki, AB'nin STA gündeminde hangi ülkeler var? Güney Kore, Ukrayna, Asean (yani Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur gibi ulkeler) ve Hindistan ile STA hazırlıklar var. Eğer biz bu ülkelerle eş zamanlı STA imzalayamazsak, Türkiye için lokomotif sayılabilecek tekstil, elektronik, otomotiv, demir-çelik, ve kimya gibi sektörler bundan büyük zarar görecekler.

Tabii bu gecikmeden etkilenecek olan yalnız Türk firmaları değil, aynı zamanda Türkiye'de ciddi yatırımları olan AB'li firmalar da bu gelişmeden büyük zarar görecekler. Onun için etkin ve kalıcı bir çözüm bulunması şart gözüküyor.

Gümrük Birliği sadece bir ticaret serbestliği değil. Aynı zamanda kurumsal altyapımızı modernleştiren bir sistem, onun için de çok önemli. Ve Türkiye AB üyesi olduğu takdirde bu olumsuzluk ortadan kalkacağından, müzakerelerin hızlı ilerleyip, sonuca varılması çok ama çok önemli.

TÜSİAD olarak biz, AB tarafından bu süreçte yapıcı yaklaşım bekliyoruz. Gümrük Birliği'nden kaynaklanan sorunları en hızlı ve en etkin şekilde çözmelerini bekliyoruz. Ve bunun her iki tarafa da fayda sağlayacağını düşünüyoruz. 

Kaynak: Patronlar Dünyası